Co mikrobiota sądzi o podróżach, wakacyjnych przysmakach i let lag’u?

Słońce, plaża, eksploracje, wakacyjne rozluźnienie… a w pakiecie wzdęcia, gazy, osłabienie, biegunka i wymioty. Scenariusz wydaje się być znany, przynajmniej ze słyszenia?

Zastanawialiście się kiedyś co jest tego przyczyną i do jakich zmian dochodzi w mikrobiocie, kiedy tak intensywnie manifestuje niekorzystne dla nas objawy?

Zacznijmy od tego, że nasza mikrobiota jelitowa to niesamowicie złożony mechanizm wzajemnego oddziaływania między jej wnętrzem, a światem zewnętrznym. To nasz największy organ ( powierzchnia czynna jelita to około 400 m.kw, a dla porównania skóry ok. 2m. kw) w dodatku za pomocą jamy ustnej stale narażony na kontakt z otoczeniem. Jeśli dodamy do tego udział w niemalże wszystkich procesach życiowych (np. metabolizm, regulacja układu nerwowego i hormonalnego, a także trawienie i wchłanianie) robi się niezły kocioł, nawet przy braku większych zmian w środowisku zewnętrznym (pory roku, zanieczyszczenie powietrza, stres) i diecie.

A teraz wyobraźmy sobie, że wraz z naszą mikrobiotą jelitową zmieniamy klimat, wylatujemy/ wyjeżdżamy na wakacje. Wiedząc już, że reaguje ona dosłownie na każdą zmianę otoczenia w ciągu max. 72h rozpoczynają się jeszcze bardziej skomplikowane procesy. Według niektórych statystyk biegunka podróżnych dotyczy około 15-50% podróżnych, a różnica wynika z obranych destynacji i panujących tam warunków sanitarnych, a także odmienności mikrobioty tamtejszej ludności, a przybywających turystów.

Czy jet lag zmienia mikrobiotę podobnie jak jedzenie i picie? Okazuje się, że tak, mimo iż na pierwszy rzut nie ma on fizycznego kontaktu z wnętrzem jelit jak w przypadku pożywienia. Opowiadają za to negatywne skutki zmiany rytmu dobowego (zmiana wytwarzania hormonów, neuroprzekaźnictwa, enzymów trawiennych itp.) w mechanizmie m.in. wzrostu stresu oksydacyjnego i przepuszczalności bariery jelitowej. W jego wyniku dochodzi do przebudowy składu i proporcji mikrobioty: wzrasta ilość bakterii Firmicutes odpowiadających za utrzymanie równowagi immunologicznej i prawidłowego funkcjonowania bariery jelitowej, a maleje liczebność bakterii z rodzaju Bacteroidetes które mają spory udział w trawieniu, wytwarzaniu krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (np. m.in. maślanu), zapobieganiu osiedlania się niekorzystnych szczepów bakterii powodujących negatywne objawy.

Można sobie wyobrazić sytuację wzmożonej aktywności immunologicznej, „mapowanie” nowego otoczenia i wzrost aktywności białek odpornościowych vs. spadek aktywności i liczebności bakterii ułatwiających prawidłowe trawienie i mimowolne „wpuszczanie” szkodliwych szczepów. Efekt w postaci biegunek, wymiotów, wzrostu temperatury ciała, ogólnego osłabienia, zaburzeń elektrolitowych i funkcji poznawczych, a także ostre biegunki niekiedy wymagające hospitalizacji mają swoje źródła w opisanych powyżej zmianach w obszarze mikrobioty.

Znając m.in. te dane łatwiej wyobrazić sobie, jak niezwykle skomplikowanym procesom podlegają nasze bakterie jelitowe chcąc nas ochronić i jak niesamowitym mechanizmom podlega całe nasze ciało.

pink and white heart shaped candy

Przygotowanie do podróży, zwłaszcza do krajów tropikalnych o niższych standardach sanitarnych to już nie tylko kwestie płaskiego brzucha i dobrego wyglądu. Oprócz obowiązkowych szczepień (do niektórych krajów) powinniśmy włączyć własną profilaktykę, aby móc cieszyć się z urlopu bez przykrych konsekwencji w postaci poważnej choroby (np. zakażeń bakteryjnych E.Coli), a nawet jeśli się przytrafią- znacznie skrócić czas ich trwania i złagodzić ostre objawy. Jak?

Na kilka tygodni przed wyjazdem wdroż:

  • dietę bogatą w błonnik, aby zapewnić produkcje krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (m.in. maślanu) bądź w przypadku wykluczeń dietetycznych sugeruję suplementację Happy Belly,
  • dietę bogatą w polifenole, flawonoidy i witaminy antyoksydacyjne ( np. ciemne owoce, zielone warzywa, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach np. wit E- oleje roślinne, orzechy i pestki). Dobrym źródłem wszystkich powyższych jest pyłek pszczeli ( jeśli nie ma wykluczeń związanych z alergią na produkty pszczele i alergią krzyżową na rośliny z których pyłek może pochodzić),
  • Odpowiednie nawodnienie, w ilości odpowiadającej zapotrzebowaniu z uwzględnieniem minerałów elektrolitowych.

Moi faworyci wakacyjnych podróży z gamy Soan? Happy Belly i Bee Vitality prewencyjnie przed wyjazdem, w trakcie i po powrocie.

Źródła:

  1. Zhang Y, Tan P, Zhao Y, Ma X. Enterotoxigenic Escherichia coli: intestinal pathogenesis mechanisms and colonization resistance by gut microbiota. Gut Microbes. 2022 Jan-Dec;14(1):2055943. doi: 10.1080/19490976.2022.2055943. PMID: 35358002; PMCID: PMC8973357.
  2. Kampmann C, Dicksved J, Engstrand L, Rautelin H. Changes to human faecal microbiota after international travel. Travel Med Infect Dis. 2021 Nov-Dec;44:102199. doi: 10.1016/j.tmaid.2021.102199. Epub 2021 Nov 13. PMID: 34781018.
  3. Mlangeni T, Jian C, Häkkinen HK, de Vos WM, Salonen A, Kantele A. Travel to the tropics: Impact on gut microbiota. Travel Med Infect Dis. 2025 May 21;66:102869. doi: 10.1016/j.tmaid.2025.102869. Epub ahead of print. PMID: 40409390.

Autorką wpisu jest:

Szukaj